zondag 31 augustus 2014

Homo Digitalus

Misschien is het bekend dat ik een boekenwurm ben. Maar ik ben vooral een verzamelaar. Mijn boekenkast staat vol boeken die ooit mijn interesse hebben gewekt.
Vorig jaar liep ik ook tegen zo’n boek aan, waarin een voor mij volslagen vreemde Duitse professor mij op schrille toon waarschuwde voor een proces van digitale dementering; uit zijn indringende
beschrijving heb ik niet anders dan kunnen opmaken dat het voor mij reeds te laat was. Met zoveel kijk- en wrijfuren op een tablet kan ik me opmaken voor een volslagen leeg bestaan. En eh… eerlijk gezegd, soms….

Onlangs liep ik weer tegen een boek aan, in figuurlijke zin. Letterlijk gezien had het ook bijna niet gekund, zo klein van formaat is het boek. Het is geschreven door een Franse filosoof, monsieur
Michel Serres; vermoedelijk heb ik wat met buitenlandse auteurs. Gelukkig had ook in dit geval iemand de moeite genomen het boekje te vertalen, zodat het voor mij leesbaar werd. De titel: “De wereld onder de duim”.

Nu zou je bijna gedacht hebben dat er een relatie bestaat tussen dit boek en de herdenking van het uitbreken van de Eerste Wereldoorlog. Nee dus. De subtitel verduidelijkt een en ander: “Lofzang op de internetgeneratie” .Ah, dat wekt direct mijn aandacht natuurlijk.  Wat zou een filosoof kunnen zeggen over de huidige tijd?

De auteur is reeds 84 jaar jong. Hij geeft zelf aan dat er iets in zijn leven is wat ie graag anders had gewild; hij was liever in deze tijd geboren!
Ik heb aan de lezing van het boekje een paar bijzondere inzichten overgehouden (je zou kunnen zeggen dat ik bij lezing meermalen dacht: zou heb ik er nog nooit tegenaan gekeken).

In het boekje wordt geschilderd waarom en waarin de nieuwe generatie anders is, tot in hun hoofd. Als je een vergelijking maakt tussen de leefomgeving van deze generatie en die van hun overgrootouders, dan is er sprake van een totaal veranderd bestaan.
Van gebonden aan de eigen streek tot wereldburger geworden,  van gemiddeld 35 – 40 jaar naar ruim over de 80 jaar, van opgroeien in de weidse natuur naar opgroeien in stadse omgeving, van streeknieuws naar overweldigend weten van de rest van de wereld… Maar vooral: de beschikking over kennis en contact onder twee duimen.
Wat er gaande is noemt hij de derde grote wereldrevolutie: eerst die van de uitvinding van het geschreven woord (tijd van de Grieken), rond 1500 de tweede met de uitvinding van de boekdrukkunst en nu de derde: de volledige beschikbaarheid van kennis via het internet, niets uitgezonderd en vaak foutlozer dan de encyclopedieën  va  nog geen dertig jaar geleden…. En de mogelijkheden van de techniek om die kennis te gebruiken…

Zulks boeiends ontgaat onze kat volledig. Zich van geen kwaad bewust dwaalt het beestje door haar in oppervlakte beperkte omgeving, op zoek naar ouderwets kwaad: kikker treiteren, vlindermeppen
en vogeltje vermoorden, dat soort dingen. De door haar daarvoor gehanteerde gereedschappen daarentegen zijn wel heel modern, vergis je daarin niet. Daar waar de gemiddelde burger de godganse dag op een schermpje zit te rammen (touchen heet dat officieel) toucht de kat ook op de zachte kussentjes onder haar scherpe nagels (dagelijks scherp geslepen aan in de buurt liggend gesteente); het beestje heeft geen screen nodig, ze kijkt zo wel uit haar blauwe doppen.
Voor haar geen Youtube.com, geen Facebook (ik krab ze de ogen uit), geen Twitter (I kill you!!),  nee, niets van dat al. Voor haar slechts verdere evolutie om nog beter te worden in moord en doodslag….

Volgende week het beeld van monsieur Serres over nut en noodzaak van onderwijs in onze tijden…. Mocht je zo lang niet kunnen wachten: het boekje is verkrijgbaar bij uitgeverij Boomfilosofie.


Michel Serres is geboren in 1930, groot geleerde op het terrein  van de filosofie en de letteren, lid van de Academie Francaise en hoogleraar aan Stanford University.

dinsdag 26 augustus 2014

Tragiek

Soms word je er zo moe van. Je bent van nature een vredezoeker, iemand die uit de grond van z’n hart het liefst vriendelijke woorden spreekt, een schouderklopje geeft en ontvangt, luchtig en vrolijk door het leven hupt en niet eens denkt aan het kwetsen van anderen; zo ongeveer als jij dus.

Weekend = de periode om al je vreedzame gedachten los te laten op de mensen die je naasten zijn; daar horen bij mij twee zonen bij. De jongste van tien en de oudste van veertien. Beiden ook al weer een week naar school geweest, leraren en leraressen uitgetest, wat los-vast huiswerk gemaakt… En
dan is het voor hen ook weekend = de periode om te kijken of je ouders nog wel van je houden…
Merk je het verschil in nuance? Voel je dat er een tikkeltje verschil zit in richting? Bespeur je de licht emotionele ondertoon? Herken je de tragiek van de teloorgang van beschaving?
Samen met je beschaafd opgevoede kinderen kijk je naar het Jeugdjournaal en kijk je wat mensen elders in de wereld elkaar aandoen… Werk je aan de ontwikkeling van een gezond normen- en waardenbesef… en vraag je je in vertwijfeling af wat je bezielde toen je dacht aan het stichten van een gezin…

Nee, dan het leven van een kat. Totaal emotieloos slentert madam door de tuin.  Bochie naar links, bochie naar rechts. Poosje stilzitten. Even in jachthouding. Plots een uithaal, nog een tik, even snuffelen en daar komt mevrouwtje aan met een libelle in haar bek: kijk eens wat ik gevangen heb?
Vermanend kijk je haar aan: moet dat nou? Zo’n vliegenier heeft toch ook recht op leven? Helpt niks.
Even later is een klein kikkertje het slachtoffer. Ook die wordt keurig netjes afgeleverd; kijk eens, knap hè? En als je dan nog het bebloede lijk van een merel op de deurmat terugvindt… Wat een béést! Wat een slager! Wat een terrorist! Is dat mijn tuin? Battlefield 24?


Morgen op het schoolplein. Je bent van nature een vredezoeker,  iemand die uit de grond van z’n hart het liefst vriendelijke woorden spreekt, een schouderklopje geeft en ontvangt, luchtig en vrolijk door het leven hupt en niet eens dènkt aan het kwetsen van zijn medemens. Totdat er weer eens iemand op het plein is die uittest of je nog wel van kinderen houdt… Zo’n klein terroristje…

maandag 18 augustus 2014

Ook op feesboek

Een nieuw schooljaar gaat van start. Zes weken lang eventjes leven ‘in de ruimte’, nu weer bevangen met het werkvirus. Hoewel…. Er zijn er genoeg die de vakantieweken het gevoel hadden een lichte mate van ontwenninsverschijnselen. Als jullie het niet waren, dan was ik het zelf.
Een bijzondere vakantie was het wel.

Allereerst hadden de mensen die lekker ‘thuis’  bleven het mooiste weer. Behalve ik, want ik hopte van de ene naar de andere mooie week. Van Italie naar Oostenrijk, en van Oostenrijk naar huis. Dagje Texel, dagje grote stad, en dat alles tussen de buien door.
En terwijl wij aan het vakantie vieren waren brak de hel los in het Midden-Oosten en in de Oekraine, sloeg het Ebola-virus toe in Afrika en wat al niet meer…. Enne: misschien heb je het al gemerkt, maar er is een beetje stiekempjes een nieuw cao-voorstel op tafel gelegd.40-urige werkweek, loonsverhoging, minder werkdruk, het kon niet op. Hoog tijd dus om je te verdiepen in alle komende geneugten!


Zes weken is ook de gelegenheid om wijzer te worden. Ik twitterde al, heb ervaring met Whatsapp en Viber, speel met de Appstore en de Google-store, speel met Lync en Yammer. En nu zit ik ook op Facebook. Hoe gek kun je worden op je oude dag. Plotseling weet ik van alles en nog wat waar ik eerder niet bij stil zou staan. Bijvoorbeeld dat Pietje op vakantie zat en aan bungeejumpen deed, dat Grietje verzoop op de camping en Karel op z’n mountainbike de bocht wat te ruim had genomen in een afdaling over 2100 meter (en dus supersnel beneden was). Bedenk goed: dat allemaal real time. Berichtje vanaf het elastiek, berichtje van Karel tijdens de vlucht. En Grietje had alles nat behalve de iPad en de wifi!
En de hele dag lopen mijn digitale apparaten te roepen of ik ook vriendjes met die of die wil worden.
 Kortom: ik krijg die 40 uur wel vol!


Morgen gaat ie weer. Nieuw schooljaar-start, dus vast genoeg te doen.