zondag 29 september 2013

KInderbijters


Terwijl ik dit schrijf, is op de achtergrond rumoer te horen. Ik vertel er straks meer over, maar eerst wil ik graag wat kwijt over een ervaring uit de afgelopen week. IK kreeg een computer op mijn werktafel, die al een week of zes niet goed bleek te functioneren. Dat kan, ware het niet dat dit een pc was die een juf gebruikte voor het aansturen van een digitaal bord.
Af en toe komt het voor dat het ruim zes weken kan duren voordat zo’n probleemgeval bij mij terechtkomt. In sommige gevallen vindt de betreffende leerkracht dat wel best. Mocht er dan een opmerking komen over dat niet-werken-met-het-bord, dan kan de techniek of de techneut de schuld krijgen en hoef je jezelf niet te verantwoorden… Gelukkig kom ik een dergelijk geval eigenlijk nooit tegen op ‘mijn school’.
In dit geval ging het om een juf die tot de categorie ‘fanatiek gebruiker’ behoorde en uiteindelijk zelf maar de stoute schoenen aantrok. Zij passeerde ‘eigen oplosser’ en belde op. De volgende dag kon ze weer met haar materiaal aan de slag.
Het leerde weer een paar dingen; als leerkracht ben je in een paar jaar tijd behoorlijk afhankelijk geworden van technische dingen, en je dagelijks ritme kan behoorlijk in de war geschopt worden als er ergens een kink in de technische kabel zit. Voor de organisatie moet en kan dat niet anders betekenen dan dat er technische mankracht beschikbaar is. Vooral omdat ict zo langzamerhand één van de factoren is geworden die de kwaliteit van een les bepalen. Misschien betekent dat ook dat je als leerkracht een aantal voor de hand liggende problemen zelf moet kunnen duiden, en in een enkel geval ook oplossen.
Voor een ict-er betekent het dat je niet kunt treuzelen en blijven onderzoeken.
Voor een schoolleider betekent het dat er altijd wat geld op de plank moet liggen om te zorgen dat leerkrachten niet onthand raken.
In mijn observatorium bevindt zich een Siamese poes. Dat mag genoegzaam bekend zijn. Bij dit
beest functioneert alles. Ook als het niet functioneert op de wijze die op prijs wordt gesteld. Dat is misschien ook het enige dat niet echt functioneert bij poes: het snapvermogen. Ergens zit een gedeelte van haar brein op slot. Zo haal ik haar nog regelmatig uit het gordijn, belemmer ik haar nog steeds in het binnenshuis sprinten etc.
Vandaag bedacht ik me dat het niet eerlijk is. De kat mag dan wel niet binnenshuis sprinten, de hamster heeft hier zijn levenswerk van gemaakt. Hij doet dat niet buiten de kooi, al is dat niet uit eigen vrije wil, maar bij gebrek aan het betere bondswerk, zullen we maar zeggen.
Hamster draaft in molen, en het beestje loopt tegenwoordig elke avond de halve marathon. Vervelend is dat in deze de techniek mij ook in de steek laat. Nee, geen internetprobleem, geen losliggende kabels… De as van de molen wenst zich niet te laten smeren, zodat hamster een geluid voortbrengt dat lijkt op het geknars van de wielen van een Haagse tram, op weg naar het Binnenhof.
Met grote regelmaat word ik dan ook aangestuurd om het beest met kooi en al te verhuizen naar de schuur, zodat het geraas daar buiten gehoorsafstand voort kan gaan.

Dat transport is trouwens inmiddels een levensgevaarlijke zaak geworden, evenals het voederen dan wel schoonmaken van de kooi. Het beest bijt. Volslagen onverwacht gaat ie in de aanval. Menig vingerkootje is al voorzien van bijtsporen.
Waarom? Het is ons een raadsel.
Misschien komt het wel omdat het inmiddels een oude hamster is. Een bejaarde hamster met agressieve neigingen… Het beest is ons indertijd aangesmeerd met de boodschap dat een hamster gemiddeld een leeftijd bereikt van net geen jaar. Wel, deze bejaarde bijter is al twee en nog steeds springlevend in de molen….

Laat ze de BAPO maar afschaffen. Ze komen er wel op terug als we vanaf ons vijfenvijftigste kinderen gaan bijten…

zondag 22 september 2013

Learning-on-the-job


Vakliteratuur

Hoop. Dat is een mooi woord dat zegt: morgen is er weer een dag. Wat vandaag niet lukt kan morgen waarheid worden.
Op de studiedag kwam het woord ook voor, zo’n beetje in het kader van de vraag of de deelnemer aan de workshop zich kon herkennen in het beeld van een leerling die aan het begin van een schooljaar met het stempel van een collega binnenkomt. Weet je, zo’n opmerking als: ‘Met Hans wordt het niks, die is nooit bij de les’; is er voor Hans nog een kans? Is er voor Hans nog hoop bij jou? Voelt ie dat ook?

Ik heb ook iets gemist. Nee, het onderwerp op zich was mij op het lijf geschreven; de snel toenemende kennis over ontstaan en werking van het brein kan niet zonder gevolgen blijven in dat vakgebied waar het er om gaat kennis in dat brein aan te brengen en te activeren. Persoonlijk vind ik dat een en ander in mijn vakgebied zwaar onderschat wordt.
De 7 principes van Krachtig Onderwijzen zetten de aandachtsvelden mooi op een rij. Toch? Ik denk dat iedereen wel iets mee heeft kunnen nemen naar eigen praktijk.
Toch heb ik iets gemist, rondom één van de principes. Het ging o.a. ook over de leeromgeving waarin dat leren plaats moet krijgen. Jammer dat dit nu niet verder uitgewerkt werd. Hoe belangrijk het ook is dat een leerling weet wat het doel van de les is, dat de leerling weet wat hij hoe moet doen; hoe belangrijk het ook is dat de leerkracht weet wat het doel van de les is, welke lesstof behandeld moet worden: de omgeving waarin dat allemaal gebeurt is niet de minst belangrijke. Als je van planten of dieren houdt is school vaak niet de meest uitnodigende omgeving. Als technische dingen je aanspreken? Helaas: op de meeste basisscholen kun jij leerling niet je hart ophalen. 3D-dimensionale zaken zijn ver te zoeken als de deur van de school dicht blijft.
Gek, dat de onderwijsinspectie daarvan vaak de schuld krijgt…

Stel je mijn kat eens voor in haar leeromgeving. Het beest is nog geen jaar oud, maar wat een ontwikkeling in die tijd. Van wankelen in het voor haar nieuwe huis nu sluipen door haar
jachtgebied (= elektronisch omheinde tuin). In staat om kikkers het leven zuur te maken (menig amfibie hebben wij al van een wisse dood gered), vijandelijke katten uit haar territorium te weren, vliegen te vangen met razendsnelle bewegingen; binnen loopt ze over de smalste randjes, ligt op toetsenborden, kijkt TV; ziekt in vensterbanken en op de stoffen bank…
Kortom: onze poes vertoont een hoge mate van fysieke activiteit en bewijst bovendien over een bovenmatig ontwikkelde hinderknobbel te beschikken. Waar wijst dat op?
Allereerst natuurlijk op de afwezigheid van inspectie. Geen voorgekauwde training, geen theorie, geen toetsing: gewoon ‘als je niet in één keer goed op de rand van de vijver springt donder je er in’-ervaringen opdoen.
Is alle hoop verloren?


Voor de kat niet. Die heeft in korte tijd een hele schare fans opgebouwd. Wat dat betreft een echte Nederlandse: hoe vervelend je ook doet, hoe onbeschaamd je gedrag ook, je hebt altijd de lachers op je hand. En zo wordt mijn opvoeding van het beest continue ondermijnd.

Of er voor mij nog hoop is? Vast. Ik kreeg dit weekend de vakliteratuur binnen. De bondsbladen, het blad Onderwijsinnovatie van de Open Universiteit (komende week kan ik weer meedoen met een online masterclass rond trends in technologie-gedreven-onderwijs), een magazine rondom hoogbegaafdheid… De week zal weer te kort zijn…

Voor de kat niet. Voor de kat is de wereld om haar heen spelen en leren tegelijk: learning-on-the-job. Voor hoeveel kinderen is dat deze week ook het gevoel?

zondag 15 september 2013

Hond en kat

Het weekend zit er weer op. Tenminste voor de gewone werkenden onder ons. 
Vorige week ging het in mijn blog over arbeidsvoorwaarden. Het CNV heeft immers het
Nationaal Onderwijsakkoord geregeld met de minister, en daar moeten we blij mee zijn…

Gewoontegetrouw kijk ik bij zulke akkoorden altijd even langer naar de gloedvolle betogen van bondsvoorzitter en minister; ik heb namelijk nogal snel het gevoel dat ik bij de poot genomen wordt (een uitdrukking, afkomstig van de Bond van Vrije Siamezen).
Oké, BAPO inleveren… in ruil voor natuurlijk wat mindere emolumenten voor oude mensen… En nog meer echt tot nascholing (al wordt dat op termijn natuurlijk wel een item voor je cv)…
Maar waarom zou je dat willen? Stomme vraag natuurlijk; als je al vier jaar stilstaat, toch?
Maar toch: waarom zou je dat willen? Wees eerlijk: na vier jaar voelt het niet eens als een vorm van waardering toch? Ik bedoel: als je er vier jaar om moet hebben bedelen, en het alleen krijgt als de BAPO wordt ingeruild?

Zaterdagavond zat ik voor de buis. Het gezicht van Buma (fractievoorzitter CDA) kwam voorbij. Hij wilde het wel op een akkoordje gooien met de regeringspartijen, mits er aan een aantal voorwaarden zou worden voldaan. Eén van die voorwaarden: voortdurende bevriezing salarissen in onderwijs.
Zijn argument: als je als regering die salarissen verhoogt en dat alleen maar kunt betalen met het verhogen van belastingen, dan schiet je er toch niet echt mee op. Zit wat in. Het feit dat je salaris al vier jaar niet verhoogt wordt is het ergste niet; maar dat de BTW van 19 naar 21% ging, de accijnzen op brandstof en dranken omhoog ging, de inkomstenbelasting en de sociale premies, de pensioenpremies, de verzekeringsbelastingen etc etc.: daar heb je pas echt last van!
Ik heb het begrepen: als mijn salaris verhoogt wordt kost me dat de BAPO, moet ik dit en moet ik dat, en moet ik ook meer belasting betalen. Als mijn salaris niet verhoogt wordt, blijft de BAPO, maar moet ik komend jaar ook meer belasting betalen (en wie weet wat nog meer).

Wat zouden ze daar bij de Bond van Vrije Siamezen van zeggen? Ik heb het gevraagd.
Het antwoord is eenduidig: “Ik slaap, ik heb recht op pauze.”
Of, als het beestje in de tuin loopt: “Ssst, ik heb recht op ontspanning.”
Of, als het beest zich weer eens ligt schoon te likken: “Staat in de cao: recht op hygiënische werkomstandigheden…”.

Niet één keer heb ik het beest de term ‘werk’ horen gebruiken. Nou ja, één keer. Eén keer, toen ze de eerste twee regels uit het Bondslied voor Vrije Katten zong:
‘Ik leef niet om te werken
en ik werk niet om te leven’.
Het levensmotto van mijn Siamees: ‘Ik slaap, ik vreet, ik lummel, ik slaap, ik vreet, ik lummel’.
Een soort gesprekkencyclus, maar dan in stilte.

Ik snap het; ik mag blij zijn dat ik werk. De meest vernieuwende arbeidsvoorwaarde in de
21-ste eeuw: “Pay your own job…”.


zondag 8 september 2013

OVBS... tekent voor arbeidsvoorwaarden


Hè, hè, eindelijk ligt het weer in de bus, het blad van de bond. Daar staat altijd wel iets in waar je wijzer van wordt. Eens even kijken…. Ruimte voor de jonge docent, gratis vlag op mbo-instelling,
vrij baan voor multimediale leerling, functiemix stagneert… Aha, Nationaal Onderwijsakkoord, dat is interessant… Teken bij kruisje....

€ 700 miljoen erbij. Voor waardering, werkgelegenheid en minder werkdruk. Onderwijsgevenden maken het verschil tussen ‘good’ en ‘great’, onderwijs is de belangrijkste bouwstof die Nederland heeft, BAPO vervangen door een nieuwe regeling die ‘participatie- en kwaliteitsbevorderend’ is; afschaffing nullijn. Oh ja, we gaan ook meer invloed krijgen. Je bent knettergek als je nu niet voor een baan in het onderwijs kiest!!!
Top, mensen; eindelijk weer respect voor ons beroep! Eindelijk is het afgelopen met het kweken van een negatief imago voor onderwijzend personeel, dat slechts geniet van veel vakantie, daar tussenin te beroerd is om te werken en slechts twee verlangens kent: eerst BAPO, en dan met pensioen.

En toch… Toch bekruipt me het gevoel dat we nu weer met z’n allen voor het lapje worden gehouden. Commissie Rinnooy Kan in 2008 versiert 1 miljard euro voor salarisverhogingen, maar onderwijzend personeel staat nu al weer vier jaar stil in salaris (weg ruim een miljard euro aan inflatie); BAPO wordt vervangen omdat de regeling te duur is (vergeten dat we die regeling hebben gekregen in plaats van een salarisverhoging?); in elk geval: na je opleiding heb je nu zo’n vijfenveertig jaren voor de boeg om, onder toenemende werkdruk, ziek thuis te komen zitten (en die 10.000 banen, die verdwijnen door afschaffen BAPO, maakt alles beter betaalbaar).

Eens even kijken wat de AOB zegt van dat prachtige Onderwijsakkoord waar het CNV voor tekent…
Verhoging pensioengerechtigde leeftijd = minder banen voor jonge mensen
Afschaffen BAPO is ontslag voor 10.000 vervangers; leidt bovendien tot hoger ziekteverzuim
Krimp = toenemende werkloosheid = hogere premies voor scholen zonder voldoende compensatie = 500 banen extra, bovenop de 3000 die toch al gaan vanwege krimp.

Nee, dan de Onafhankelijke Bond van Vrije Siamezen, daar kan het CNV niet aan tippen! Akkoord of geen akkoord, deze Bond heeft het prima voor elkaar:
-
verplichte aanwezigheid van verzorgend personeel, verantwoordelijk voor voedsel- en drankvoorziening, en een dagelijkse massage
- verplichte 52-weekse vakantie per jaar
- continue proces van bijscholing in motorische vaardigheden (in het kader van vrije voedselvoorziening)
- een zeer riante VOS-regeling en een premievrij pensioen
- een volledig gegarandeerde, ontslagvrije, levenslange benoeming
- gratis onderdak, volledig onbelast
Waar VOS voor staat? Ben jij nu onderwijzer? VOS = Vrije Oude Siamezen….


Oké, niet klagen. Je hebt een mooi beroep. Zeer afwisselend ook, functiemix. Veel vrij, eigenlijk alleen maar. Dertig van die koters, van autist tot zeer begaafd, van zeer opgevoed tot tlovddtd, prima arbeidsvoorwaarden-tot-aan-de-voordeur, en nooit te klagen over werk….
Maar ja, die baas, hè?

zondag 1 september 2013

Sloopwerk


Vakantie. Het lijkt al weer eeuwen geleden, al is het nog maar een paar weken. Het ritme is zo weer opgepakt. Heeft het geholpen, die reis naar Oostenrijk, de weken op de camping, lekker boeken lezen of tuinieren? 't Is wel een mooie arbeidsvoorwaarde, er even een aantal weken echt tussenuit kunnen.... Als het geholpen heeft, dan was er iets waar het tegen moest helpen; als je dan maar ontdekt hebt waar de remedie voor nodig was.


Nu je weer aan de slag bent, merk je al gauw dat er dingen anders zijn het vorig schooljaar. Kijk eens hoe groot de klassen zijn. Dat neigt al gauw naar argwanende blikken richting werkgever, maar kijk maar eens op AOB om te zien wat er aan de hand is: krimp, langer doorwerken, straks misschien ook nog het afschaffen van BAPO: een opeenstapeling die duizenden banen kost en de vooruitzichten voor wie geen werk heeft erg triest maakt. De crisis treft het onderwijs nog erger dan andere sectoren.
Het is een drukke baan, en je beseft dat je het zelfde werk met minder mensen moet doen (die met elkaar ook nog eens ouder worden). Niet klagen, maar misschien wel eens de consequenties doordenken...


Nog iets, wat sluipend binnenkomt: het respect van kinderen voor volwassenen, of liever het gebrek er aan. Niet luisteren, andere dingen doen dan gewenst, pesterig, grote monden; en als je niet uitkijkt ga je het nog gewoon vinden ook. En als je er als leerkracht (of agent, of ouder, of...) wat van zegt,
Is het helemaal bingo. Want papa of mama komt tegenover maar al te gauw duidelijk maken dat 'hun' kind zoiets nooit doet, en dat je je als leerkracht wel bewust moet zijn van je plek.


'Een mooie baan heb je' (je ziet het de mensen al tijd denken, met beelden van oneindige vakanties) verandert in 'mooi dat je een baan hebt'. Dat is natuurlijk ook zo, maar wat meer collega's om je werk mee te delen zou wel mooi zijn.


Dan kun je toch beter kat zijn. Dat is namelijk een baan die je geheel op je eentje kunt doen (en zijn). Je hebt met niemand iets aan de fiets, ze zetten het voer voor je klaar (omdat ze je zo aardig vinden), er is altijd wel iemand die je wil masseren, ze accepteren je met al je onhebbelijkheden, en je kunt een oneindig aantal uren van je leven besteden aan slapen. Voor jou als kat is het altijd vakantie, en als het geen vakantie is dan heb je BAPO.
Kortom: de arbeidsvoorwaarden zijn top, en het werk is nihil; beter kun je het niet hebben, toch...?


De hormonale problemen van poeslief zijn in de afgelopen week als sneeuw voor de zon verdwenen. Nee, nee, de katers uit de buurt hebben daar niet bij geassisteerd (hoewel ik er eentje gesignaleerd heb die maar al te graag zijn kans had waargenomen). Het is namelijk zo, dat wij de oorzaken van de problemen deskundig uit de kat hebben laten sleutelen. Daarvoor hebben wij het aanbod van diensten van een vrouwelijke dierenarts aangevraagd. Je zult je hier afvragen waarom het woord 'vrouwelijk' is toegevoegd. Dat komt niet omdat wij een vooropgezette hekel hebben aan dierenartsen van het mannelijke soort, maar in dit geval was er toch sprake van behoefte aan wat meer emotionele betrokkenheid.
Nu bleek achteraf van die betrokkenheid niet meer dan 'dat de kat uitzonderlijk had meegewerkt' en 'het beestje een en ander met gemak zou overleven', maar goed, wie het kleine niet eert.... Al binnen één dag na het slopen van de voortplantingsonderdelen bleek ook het kraantje van hormonen bijna uitgedruppeld, dit tot groot genoegen van de verre omgeving die dagenlang niet in eigen tuin had kunnen bivakkeren. En zo bleek afgelopen weekend het aantal buurtbarbeques weer tot oneindige hoogte gestegen. Men zal gedacht hebben: "Daar moet op gedronken worden!"

Nee, ik niet. Geen barbecue, geen bier, geen feest. Heb ik jullie al verteld van de aankoop van een nieuw bedmatras in huize Sybesma? Wel, alras na aankoop van matras 1 bleek de maat van het matras niet overeen te komen met de maat van het bestaande bed. Daarmee stond de aankoop van matras 2 op losse schroeven. Gezien de uiterst aantrekkelijk prijs van matras 1 zou het zonde zijn matras 2 niet aan te kopen. En zo leidde de aankoop van matras 1 tot dat van matras 2 en de, niet geheel ingeplande, aankoop van een totaal nieuw bed, waar matras 1 en 2 in zouden moeten passen. Dat leidde weer tot een discussie over de kleur van het liggende laminaat, en die van de gordijnen. Dit weekend heb ik dan maar een geheel nieuwe laminaatvloer gelegd, afkomstig uit een leegverkoop van een laminaatbedrijf in het Twentse Vriezenveen. Niet alleen de oude vloer is gesloopt, ook ik ben dat. 55 jaar, dan loop je toch echt niet meer met zoveel energie 237 keer de trap op en af als vijftien jaar geleden (tellertje op smartphone, hè).. Maar goed, het ligt, en ik weet weer waar mijn spieren zitten. Deze week kan ik de hele wereld aan. Dat moet ook wel, want eind van de week moet er een vers gebouwd, loeizwaar bed naar boven worden getild. Voor die tijd staat de teller al weer een paar standjes hoger...