Kletsisme

…-ismes, ze zijn er zat: kapitalisme, communisme, humanisme, maoisme, kubisme,feminisme, futurisme, marxisme, seksimse…. Er zijn er vast nog veel meer, en los van de ismen: het is al moeilijk genoeg de Nederlandse taal te verrijken…

Maar mij is het gelukt! Ik heb een nieuw woord ontdekt! Het stelt niet veel voor, dat woord, maar dat ik het

kan: geweldig! Onvoorstelbaar…. Dat zal mijn leraar Nederlands vroeger nooit achter mij gezocht hebben, als ie al ooit wat achter mij gezocht zou hebben…. Zoals gezegd: mijn nieuwe verrijking stelt niets voor, en daarom heeft het natuurlijk ook zo lang op zich laten wachten; dat ik er nooit eerder op gekomen ben: NIETSISME. Het betekent dat dat, wat je doet, niets voorstelt.
Hoe kwam ik daar nu op… Wel, als je je krantje dagelijks leest lees je, op opeenvolgende dagen, de volgende koppen:
‘Economie-onderwijs deugt niet’
‘Mbo deugt niet’
‘Deeltijdjuf deugt niet’
‘Leenstelsel deugt niet’
‘Onderwijsresultaten deugen niet’
‘Pestmethoden deugen niet’
Genoeg ellende voor zes dagen in de week. Onderwijs: NIETSISME! En als die laatste kreet nu nog klopte…. Als er iets deugt in dit land is het de methoden waarmee leraren gepest worden!
(Tussen haakjes: als je bij Google-afbeeldingen zoekt op NIETSISME, kom je in de resultaten ook een afbeelding van Plasterk tegen....)

Ik schakel daarom maar gauw over naar de zegeningen. Je hebt van die momenten… Zo zat ik op Eerste

Pinksterdag in de kerkdienst wat voor me uit te mijmeren. Flarden van de preek drongen door, andere flarden werden meegenomen op vlagen van de wind (om in de Pinksterbeeldspraak te blijven). Toch liet de geest me niet in de steek, en prikkelde hij me op andere gedachten dan die uit de preek. Op zeker moment bezigde de predikant de term ‘opbrengst’. Ik zie je opveren: dat heb je vaker gehoord! Het woord komt natuurlijk inmiddels je neus uit. Opbrengst: dat is waar jij tegenwoordig voortdurend op afgemeten wordt….
De prikkel kwam van een zinsnede die op het grote doek verscheen (alsof er dit keer ‘een hand op de muur schreef’): ‘vruchten van de Geest’. Alsof er een bliksem door m’n hersenpan schoot!

Dat is immers precies waar het in ons werk om gaat! De term ‘opbrengst’ is een economische term, die de intentie heeft van omzet – kosten = winst. Eigenlijk is het een schandalige term om werk in onderwijs in samen te willen vatten! Handelingsgericht werken, zo’n fraaie term die vlak tegen het opbrengstgericht werken aan hangt… Zo is werk met kinderen dus vertaald naar liberale economische termen: het werk is
alleen zinvol als het winst oplevert.

Terug naar die kerkdienst, en naar de bliksem… Plotseling wist ik het weer, en leek het me onbegrijpelijk toe dat ‘wij-in-christelijk-onderwijs’ ons zo hebben laten meeslepen in zulke economische terminologie. Bij ons zou het zo niet mogen klinken.
Wij werken immers ‘in de wijngaard’; trots zijn we op de druivenranken die we hebben geplant, en nog trotser willen we zijn op de vruchten die ons werk opbrengt, de oogst die ‘ze bij het CITO’ best mogen zien… Oogsten laat zien dat er hard werken aan vooraf gaat, dat er soms tegenvallers kunnen zijn maar dat we in elk geval dagelijks ons stinkende best doen om de vruchten te zien groeien en bloeien…

Hoezo: opbrengst? Wij werken aan de oogst… Stel je nu eens voor dat wij in zulke termen zouden spreken als de inspecteur ons met een bezoek vereert; als wij de term ‘opbrengst’ niet meer willen begrijpen….