Mind - reset

Vorige week liet ik je weten een klein boekje te hebben ontdekt en gelezen: “ De wereld onder de

duim; lofzang op de internetgeneratie. “
Vandaag wil ik nog even terugkomen op dat boekje. Misschien wel omdat het de laatste dagen thuis veel gaat over de mindset van een mens: een vaste mindset of een flexibele, die bepalen in welke mate je in staat bent over zaken anders te denken.  Bij lezing van het boekje kwam ik een hoofdstukje tegen dat me (onbewust) op een voorbeeld wees dat ons denken beïnvloedt (ja, ook jouw denken).

Denk eens aan: pagina. Op je netvlies verschijnt meteen het bijpassend plaatje (zie je, ook jij bent een beelddenker). Zou je er een mindmap bij maken rondom de vraag waar je het pagina-idee in tegenkomt, dan raak je bijna niet uitgemapt: krant, boek, scorebord,  verkeerbord, reclamebiljet,

stadsplattegrond, landkaart, folder, PowerPoint, schoolbord: allemaal in meer of mindere mate rechthoekige oppervlakten, waarop we informatie verzamelen, organiseren of tonen. Je kunt daar nog verder in gaan: het oppervlak van je tuin, een stuk boerenland, een vliegveld… Informeren, organiseren. Hoe je het ook wendt of keert: wij denken in pagina-modellen.
Nieuwe technologieën brengen daar geen verandering in. Het formaat van een beeldscherm, monitor; de plattegrond van de nieuwste wolkenkrabbers: alles borduurt voort op dezelfde denkmanier…Alsof de derde revolutie die zich voltrokken heeft, en minstens even ingrijpend als de uitvinding van schrift, of later de boekdrukkunst, niets hoeft te veranderen aan  kennis en pedagogie, niets hoeft te veranderen aan de vorm van het klaslokaal, ontworpen voor het schrift en het boek. Maar: hoe moet dat dan veranderen, hoe laten we die 2-D-denkmanier achter ons?

Dat lijkt gemakkelijker dan het is; in onderwijsland kom je bijvoorbeeld veel fixed mindsets tegen, o.a. over de manier waarop je onderwijs kunt organiseren. Vraag je eens af waarom de kinderen in jouw groep eigenlijk al vanaf begin schooltijd bij elkaar in de groep zitten; is dat omdat ‘we’ dat zo georganiseerd hebben en het echt niet anders kan, is dat omdat deze kinderen toevallig het best bij elkaar passen  vanwege hun leren of hun leerprestaties, is het misschien zo dat in onze mindset bepaald is dat leeftijd bepalend is voor de groep waarin je geplaatst bent en niet leerprestatie of leervermogen, of… Je kunt er vast nog wel meer ‘mindsets’ bij bedenken (tenzij jouw mindset nadenken over dit soort vragen als volslagen kolder beschouwt natuurlijk…).
Zou het ook zo kunnen zijn dat de vele vaststaande mindsets er toe leiden dat bij kinderen gaandeweg de op groei gerichte mindset verdwijnt? Wat betekent het als een kind in groep 6 zegt: “ Dat kan ik niet, ik weet zeker dat ik dat niet kan” ?

Je begrijpt dat ik al enige tijd het denken in mindsets ook vertaal naar het kattenbestaan. Ik observeer Wifi, onze kat, al heel lang, en met de wetenschap over vastgeroeste mindsets heb ik mijn kijkvermogen onder de loep gelegd. Zou een kat ook zo twee-dimensionaal denken als een onderwijzer (vergeef me deze boude stelling maar even, het doet aan het verhaal zelf niets af)?

 Ik kan jullie zeggen: dat is heel wisselend. Haar voerbakje zal ze wel missen, maar niet op een andere plek gaan zoeken (fixed dus). Evenzo geldt dat voor de zitbank-als-krabpaal; ondanks de op velerlei wijze toegediende kritiek blijft het beest bezig de duurbetaalde bank uit te pluizen; binnenkort bevindt ons zitvlak zich dus op het kale geraamte van wat eens de trotse term ‘canapé ‘ droeg bij het binnenkomen van ons huis.

Wanneer het echter over haar lust en drive gaat tot ontsnapping beschikt ze echter over een ‘growth’-mindset; daarmee gezegd hebbend dat haar uiteindelijk doel slechts is gericht op ontsnapping. Ontsnapping aan  de oppervlakte die voor haar is bepaald (zie je, daar komt die prof weer terug met z’n 2-d-denken). Ze bestudeert schuttingen, klimt in bomen, springt van de een naar de andere, met de blik op het oneindige buiten de haar toegekende vierkante meters. ’t Is dat wij die vierkante meters hebben omgeven met stroomstoten veroorzakende omheiningen (en eventueel daaraan toe zullen
voegen prikkeldraadrollen, scheermesjesbekleding en wat niet al), om de kat ervan te weerhouden buren en barbecues elders te belagen.

Onlangs ontvangen wij een tip. Waarom niet die bank bekleed met stroomdraad, of prikkeldraad, of scheermesjesbekleding…. Eerst heb ik vreemd opgekeken, met zo’n blik van: hoe stom kun je zijn?
Maar eh… meteen werd ik me op dit punt bewust van mijn fixed mindset, mijn onvermogen tot anders denken. Ik overweeg daarom of het de overweging waard is mijn vingers eens in een stopcontact te steken. Wellicht bevordert dat het 3-d-denken….